
یادداشت مهندس سید مهدی هاشمی رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان
انسان نخستین برای ادامه زندگی خود در دوره باستان با دشواری هایی فراوان دست به گریبان بوده و به علت عدم آشنایی به فنون مهندسی نمی توانسته است زیان های ناشی از طبیعت را پیش بینی نماید ،ولی پس از گذشت زمان و بهره برداری از فنون مهندسی و ابتکارات که نشانه تلاش مداوم انسان در راه بهتر زیستن بوده ، توانسته است بر پاره ای از ناهمواریهای طبیعت چیره شود .
هیچ گونه اطلاعی از مهندسان تمدن باستان که آثار آنها در سراسر دنیا بالاخص ایران هنوز پابرجاست در دست نیست . البته اهرام مصر را شناخته اما کسانی که کانال های آبیاری بین النهرین را کنده و یا کسانی که کاخ های آشوری را بنیان کرده اند کم و بیش شناخته نشده اند در صورتی که آنها دارای تجربیات فنی معادل مهندسان امروز بوده اند . ولی در تاریخ مهندسی از آنها نام مشخصی برده نشده است اما اثرات که در طول تاریخ از خود به جای گذاشته اند به اندازه مهم و موثر بوده است که روزی را به نام آنها نام گذاری کرده و تلاش هایشان مورد قدردانی واقع می شود. خالی از لطف نیست ، گستره نگاه ها به مهندسی را وسیع تر کرده و تعریفی جامع از آن ارائه دهیم.
مهندسی عبارت است از کسی که تحقیقات خود را در زمینه تکنولوژی اختصاص دهد و در آن پژوهش نماید . در این زمینه می توان گفت که تا یک سده پیش شناخت تکنیک و تکنولوژی نسبتاً محدود بوده و بعد از انقلاب صنعتی یک سری مسائل فنی از نوع مکانیکی و انرژی به وجود آمده و در نتیجه مهندسی صنعتی پا به عرصه وجود می گذارد و اطلاعات اندک پیشین در زمینه تکنولوژی با تلاش مهندسان به طور نسبی روز به روز افزون می گردد و مهندسی ساختمان نیز رشد و گسترش پیدا می کند .
آنچه مسلم است تکنولوژی با زمان پیشرفت می کند و دامنه فعالیتش دائماً در حال گسترش می باشد و امروز سلطه تخصص در رشته های گوناگون مهندسی بسیار ضروری بوده و جنبه علمی آن مورد تائید همگان می باشد . دنیای امروز اهمیت زیادی برای روابط بین علوم و مهندسی و اجتماع قائل می باشد و طبیعتاً تجزیه و تحلیل این روابط برای روشن نمودن وظایف هر یک کاملاً الزامی است. نقش دانشمند و یا مهندس دانشمند کشف دانش جدید است و برای رسیدن به این منظور می تواند در کمال آزادی خود را از اجتماع دور نگاه دارد و پس از طرح پرسش های گوناگون ،کاربرد منطقی دانش های شناخته شده جدید را به وجود آورد .
نقش مهندسی در کابرد دانش تثبیت شده است و در حقیقت می توان گفت که پایان کار دانشمند شروع کار مهندس است که از هر نوع درک جدید در کار خود به عنوان ضمائم اطرافش استفاده می کند . اگر چه مهارت های فنی و تکنیکی برای یک مهندس در دنیای امروز کاملاً لازم است ولی انعطاف در طرز تفکر و مطابقت با محیط لازمه نیل به پیشرفت کار هر مهندس حرفه ای است . برای یک مهندس بالاتر از توانایی در حل مسائل تکنولوژی ایفای نقش داوری در ارزش های اجتماعی است .
تکنولوژی تاثیری بس مهم ولی ناشناخته در ارزش های اجتماعی دارد . برای برآورد احتیاجات عامه یک مهندس ابتدا باید درک کامل از رابطه انسانی با محیط داشته باشد و از استفاده تکنولوژی به عنوان راه حل سریع مسائل اجتماعی پرهیز کند.
یکی از مشکلات بسیار مهم که مهندسان در شرایط کنونی آن روبرو هستند مسئله بازآموزی فنی پیوسته می باشد . در حالی که در روزگاران گذشته به عنوان یک حرفه واقعی و پیشگام فنون به صورت پیوسته نمایان بوده است .
در شرایط کنونی اندوخته های زمان تحصیل به علت گسترش سریع در تخصص های تکنولوژی و پیدایش شیوه کاربردهای نو باعث عقب ماندگی مهندس از تازه های مهندسی روز می گردد . به نظر می رسد یکی از راه حل های شیوه بازآموزی در مدارس عالی با همکاری مهندسان ادارات و شرکت و کارخانجات گوناگون است که تبادل نظر بین مدرسه و حرفه آخرین پدیده علمی در رشته های مختلف فنی و تکنولوژی های پیشرفته را به مهندسان قدیمی اموزش دهد. محدوده مهندسی با گسترش تکنولوژی صنعت و در جامعه رو به افزایش بوده و نقد مهندس بسیار حساس می باشد . به ویژه با توجه به مساله اقتصادی در ساختمان که نیاز به شناخت بازار و مواد اولیه و فرآورده های تازه و تشکیلات کارگاه شرکتها که به سرعت و ابعاد جهانی به خود گرفته است .
دورنمای کار مهندس تحصیل کرده بستگی به تلاش و ابتکار فنی او دارد . هر مهندسی بایستی گذشت زمان اطلاعات فنی خود را چه از نظر ( مطالعه و بررسی ) چه فنی ( تجربی ) بالا برده و حد لزوم فاصله بین کار و مطالعه را کم نماید .