بررسی معماری سوریه (مسجد جامع اموی)

 ادامه در ادامه مطلب

دردوران امویان(۱۳۲_۴۱ هـ.ق)معماری «سنگی»رواج یافت.در سوریه مرکز حکومت امویان بسیاری از عناصر معماری«رومی» و«بیزانس»که پیش تر در آن منطقه متداول بود به معماری مساجد و کاخ ها راه پیدا کرد.بدنه ی اکثر مساجد سوریه از سنگ ساخته شده،پوشش سقف ها شیروانی است و قوس های نیم گرد و رواق های حول مساجد یادآور کلیسا های بیزانس است.کاخ های این دوره از نقشه ی قلعه های نظامی الگو گرفته و مملو از تزیینات گچ بری،موزایک کاری و نقاشی دیواری است.از مهم ترین بناهای دوره اموی می توان به «قبه الصخره» در بیت المقدس،«مسجد جامع دمشق»،و«کاخ عمرا»و«الحیر»اشاره کرد.

مسجد اموی از شاهکارهای درخشان تمدن و فرهنگ اسلامی است که قدمت و سابقه آن به دوران هزار و چهارصد ساله اسلامی محدود نمی‌شود بلکه بنیانی چهار هزار ساله دارد.

مکان این مسجد در چهار هزار سال پیش نیایشگاه اتش پرستان بوده و خدای آنان یعنی آذر مورد پرستش قرار می‌گرفته است

باگسترش مسیحیت در جهان و بویژه در شام، بخش کوچکی از نیایشگاه ژوپیتر به کنیسه تبدیل گشت که به نام قدیس یوحنا یا ماری یوحنا خوانده می‌شد. سرانجام در سال هفده هجری با فتح دمشق به وسیله مسلمانان، این آتشکده و بتکده به مسجد تبدیل گشت.

هنگامی که دمشق به وسیله سپاه مسلمانان گشوده شد، کلیساهای فراوانی در این شهر بود که بعضی از آنها برپایه پیمان آشتی در مقابل نیمی از کلیسای اصلی شهر در دست مسیحیان ماند و مسلمانان نیمه مذکور را تبدیل به مسجد کردند و در آن به نماز می‌پرداختند که بعدها جامع اموی بجای آن ساخته شد.

تا اینکه ولید بن عبدالملک که مردی شجاع و جسور بود مال فراوانی به مسیحیان داد لذا مسیحیان راضی شدند که نیمه باقیمانده نیز به مسجد اضافه شود.

مسجد جامع اموی یکی از معجزات هنر معماری اسلامی و رومی است زیرا در ساخت آن از مهندسان رومی نیز کمک گرفته شد. ولید در ابتدا طرح بنای آن را به روم فرستاد ودوازده هزار نفر از معماران و مهندسان آن سرزمین را برای ساخت آن به دمشق دعوت کرد. عملیات بنای آن از سال ۸۶آغاز شد.و بهترین زینت‌ها و سنگهای مرمر برای تزئین آن بکار رفته است.

بر فراز شبستان مسجد گنبدی به نام نسر یا عقاب ساخت و ستونهایی در زیر آن قرار داد و آن را با طلا و جواهر و پوششهای ابریشم مزین کرد. محراب مسجد را با جواهر قندیلهای طلا و نقره، و معرقهای زیبا و زنجیرهای طلا آراست.

بنای مسجد در دوران ولید بن عبدالملک هفت سال طول کشید ولی نیمه تمام ماند و بقیه قسمت‌های آن را سلیمان بن عبدالملک تمام کرد. در طول قرون مختلف تعمیرات و  توسعه‌هایی در آن انجام شده و همچنین بر اثر چندین آتش سوزی،بسیاری از قسمت‌های آن در آتش سوخته است 

در صحن، سه قبه و گنبد کوچک ساخته شده است

.۱ قبه المال

.۲ قبه الغواره

.۳ قبه الساعات

.۴ قبه النسر یا عقاب: یکی از بزرگ‌ترین بناهای فوقانی مسجد اموی است که بر فراز شبستان قرار دارد و از سنگ مرمر می‌باشد.

شبستان دارای قوسهای نیم دایره ای نعل اسبی شکل در دو طبقه می باشد .مناره چهار گوش مسجد که شبیه برجهای کلیساست در دیواره شمالی مسجد احداث شده است.

  کاری از:نقش نگار