ادامه مقاله در ادامه مطلب
عملیات احداث سد سه دره با چهار هدف اصلی : ۱- ذخیره سازی آب کشاورزی، ۲- کنترل سیلاب، ۳- تولید برق و ۴- گسترش کشتیرانی و حمل و نقل آبی و با هدف جانبی جهانگردی و جلب توریست از سال ۱۹۹۲ آغاز شد و ساخت آن به قدری مهم بود که به سرعت به عنوان سمبل توسعه چین مورد توجه قرار گرفت.
حجم ذخیره سازی این سد ۳۶٫۳ میلیارد مترمکعب (حدود ۲۰۰ برابر مخزن سد کرج و بیشتر از حجم ذخیره آب تمام سدهای موجود در ایران) می‌باشد که بزرگترین مخزن در بین سدهای جهان است. احداث این سد با هزینه ۲۲ میلیارد دلار (حدود ۲۵ برابر هزینه احداث سد کرخه بزرگترین سد ایران و معادل درآمد یک سال فروش نفت ایران) صورت گرفته که از این بین فقط حدود ۵ میلیارد دلار برای جابه‌جایی محل زندگی و تملیک اراضی بیش از یک میلیون نفر از ساکنین اطراف سد که محل سکونت آنها در دریاچه سد فرو می‌رود، هزینه شده است.
در زمینه تولید برق، رکورد شکنی این سد قابل توجه است. نیروگاه‌های این سد دارای ظرفیت ۱۸۲۰۰ مگاوات هستند (ظرفیت کلی تولید برق انواع نیروگاه‌های ساخته شده فعلی در ایران ۳۰۰۰۰ مگاوات، برق تولیدی کل سدها ۴۰۰۰ مگاوات و بیشترین ظرفیت یک نیروگاه برق آبی در کشور ۲۰۰۰ مگاوات است. این نیروگاه با تولید متوسط سالانه حدود ۸۵ میلیارد کیلووات ساعت، نیاز بخش زیادی از مرکز و شرق چین به انرژی الکتریکی را تأمین خواهد کرد و به این طریق از آلودگی ناشی از سوختن حدود ۴۵ میلیون تن زغال سنگ جلوگیری به عمل می آورد. در ضمن امکان افزایش ظرفیت این نیروگاه تا ۲۲۴۰۰ مگاوات برای طرح‌های توسعه در آینده پیش‌بینی شده است.
با آبگیری کامل این سد، دریاچه‌ای به طول ۶۶۰ کیلومتر (بیش از ۱۵ برابر فاصله تهران – کرج) و عرض حداقل یک کیلومتر در انتهای دریاچه ایجاد می‌شود که باعث توسعه خط حمل و نقل آبی و کشتیرانی و افزایش ظرفیت حمل بار در رودخانه یانگ‌تسه از ۱۰ میلیون تن به ۵۰ میلیون تن خواهد شد. برای توجیه‌پذیری احداث این سد به رونق پرورش ماهی و همچنین زمینه‌های جهانگردی نیز توجه ویژه‌ای مبذول شده است، به نحوی که طی سالهای اخیر دیدن محل احداث سد سه‌دره به یکی از برنامه‌های ثابت تورهای مسافرتی کشور چین تبدیل شده است و از هر جهانگرد برای تهیه بلیط ورودی ۷۰ یوان معادل ۷ هزار تومان دریافت می‌شود.
احداث سد سه‌دره که به علت واقع شدن در محدوده سه‌دره نزدیک به هم، به این اسم نامگذاری شده، دارای سه بخش اصلی «بدنه سد»، «سرریز» و «سیستم انتقال و بالابری کشتی‌ها» است و ۱۷ سال به طول انجامیده است. این سد از نوع بتنی وزنی با طول تاج ۲۳۱۰ و ارتفاع ۱۸۵ متر می‌باشد و سازه سرریز آن که در بخش میانی واقع شده دارای ۴۸۳ متر طول با ۲۳ خروجی در کف و ۲۲ دریچه فوقانی است و توان عبور دادن دبی معادل ۱۰۲۵۰۰ مترمکعب در ثانیه را داراست. نیروگاه این سد در مرحله نخست شامل ۲۶ واحد ۷۰۰ مگاواتی می‌باشد که ۱۴ واحد آن به صورت فضای باز در ساحل چپ و ۱۲ واحد آن به صورت زیرزمینی در ساحل راست در دست ساخت است. برای طرح توسعه نیروگاهی این سد نیز احداث ۶ واحد ۷۰۰ مگاواتی دیگر به صورت زیرزمینی در ساحل راست پیش‌بینی شده است..
دوره احداث این سد به سه فاز اجرایی تقسیم شده است که در فاز اول که از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۷ به طول انجامید فرازبند، کالورت انحراف آب، مراحل نخست تأسیسات بالابری کشتی‌ها و راه‌های دسترسی گوناگون تکمیل شدند. در فاز دوم، ساخت بدنه اصلی سد، نیروگاهها، سرریز و تکمیل تأسیسات بالابر کشتی‌ها در حد فاصل سالهای ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۳ برنامه‌ریزی شد که با تکمیل بخش عمده‌ای از آن عملیات آبگیری در اول ژوئن ۲۰۰۳ آغاز شد. نکته جالب این که فقط با سپری شدن ۱۲ روز، آبی به حجم ۴/۱۲ میلیارد مترمکعب با ارتفاع ۱۳۵ متر در دریاچه این سد ذخیره شد. این حجم آب، امکان شروع عملیات کشتیرانی مورد نظر را فراهم کرده و تراز آن برای شروع به کار نیروگاه‌های تکمیل شده کافی می‌باشد. بر این اساس ۲ واحد ۷۰۰ مگاواتی جناح چپ و کل نیروگاهها در سال ۲۰۰۹ که عملاً انتهای فاز سوم دوره اجرا و تاریخ پایان عملیات احداث این سد است، کار خود را شروع کردند. در ساخت این سد ۲۰ هزار نفر کارگر، ۳۵۰ نفر مهندس و ۹ شرکت برنامه‌ریزی و طراحی به فعالیت کرده اند . مسلماً احداث چنین سد بزرگ و بی‌نظیری در همه سطوح مدیریت، طراحی و اجرا حاوی نکات آموزنده و فراوانی است که می‌تواند مورد تحقیق و توجه فنی متخصصین مربوطه قرار گیرد.
بر اساس آخرین برآوردها هزینه اجرای آن حدود ۳ میلیارد دلار کمتر از بودجه مصوب و پیش‌بینی شده می باشد.
